Riegt oe (september 2011)

Als je bij ons in het dorp vroeger te horen kreeg: 'riegt oe'. Dan wist je wat je te doen stond. Op het schoolplein moest je in de rij gaan staan. Op een verjaardagfeestje werd je uitgenodigd om een plaatsje tussen de aanwezigen te zoeken.

Aan die uitdrukking moest ik denken toen Kamerlid Wilders tekeer ging tegen premier Rutten. "Doe eens normaal man!" En de premier idem dito: "Doe lekker zelf normaal!"
Eerst dacht ik: "Dat gaat te ver". Later hoorde ik iemand zeggen dat ze de taal van de straat spraken. Daar zat wel wat in. Misschien is het wel goed dat de taal-van-de-straat in de Tweede Kamer gesproken wordt. Wilders is per slot van rekening volksvertegenwoordiger. Maar de premier? Mag de taal van het volk niét in de Tweede Kamer gesproken worden? Waarom niet? Wie bepaalt dat?
In dit geval ging Wilders de fout in, want hij speelde de man en niet de bal. Jammer dat de premier hem terugspeelde.

De Twentse uitdrukking 'riegt oe' vindt zijn oorsprong in het boerenbedrijf. Door de koeien netjes in een rij te plaatsen konden veel koeien in een kleine stal. De uitdrukking heeft zowel de betekenis van: "vind je plek", als: "pas je aan".
Maar als de beschikbare ruimte erg klein wordt, volgt frustratie. Een zekere mate van frustratie is goed, maakt creatief, zorgt voor nieuwe oplossingen. Maar als de frustratie te groot wordt volgt protest...

Dat is wat we de laatste tijd zien: protest, voortkomend uit meer ruimte zoeken. We zagen dat in Egypte, in Libië, Syrië...
'Ruimte' kan betekenen: jezelf kunnen ontplooien, vrij je mening kunnen geven. Maar vooral ook: genoeg te eten hebben, zodat je je met andere dingen kunt bezighouden. Geestelijke ruimte dus, persoonlijke ruimte. Vrijheid van meningsuiting. Een redelijk goed leven.

Ook je-niet-thuis-voelen is een vorm van te weinig ruimte. Dat overkomt mensen die in een andere omgeving geplaatst worden. Dat overkwam de Tharu's in Chitwan - zie het stukje 'Padampur'. Dat overkomt mensen die zich in een vreemd land vestigen.
Mensen die in een wijk wonen met veel mensen uit andere culturen voelen zich soms niet thuis in hun eigen huis.

In Nederland wonen veel mensen met te weinig ruimte. Het gevolg is frustratie en protest. Dat mag, dat moet, ook in de Tweede Kamer doorklinken. Maar straattaal gebruiken is niet productief. Want daar maak je geen vrienden mee onder hen die die taal niet spreken.