Maagdenhuis
Moe. Na zes weken Nepal heb ik even tijd nodig om weer opnieuw op te laden. Wat ik dan doe is, wat ik noem: 'kleurtjes kijken' (ongeïnteresseerd tv-kijken).
Een van de eerste beelden die ik zag waren beelden van de Maagdenhuis bezetting in 1969. Althans, dat dacht ik. Tot ik burgemeester Van der Laan in beeld zag... Daar klopte iets niet.
Als ik in Nepal ben, bestaat de rest van de wereld niet voor mij. Voor veel Nepalesen bestaat die wereld overigens ook niet. En als ze er al weet van hebben, dan begrijpen ze er niets van. Omgekeerd lukt dat ook moeilijk. Veel toeristen blijven leven in hun eigen persoonlijke en culturele bubbel. Een enkeling kijkt verbaasd om zich heen.
Inspraak, instemmingsrecht, medezeggenschap... Begrippen waar de gemiddelde Nepalese student nog nooit van gehoord heeft, en zich er zeker niet druk om maakt. Hoe kan het ook. Hij heeft geleerd om 'na te zeggen', niet om zelf na te denken.
Hoe kan het ook, op een basisschool met 70 kinderen in een klas. Onderwijzers zonder speciale opleiding. Middelbare school die alleen bestaat uit stampwerk.
Ik ontmoette hem omdat hij in de lodge kwam werken en 's morgens de gelegenheid zou krijgen om een universitaire opleiding te volgen op een dependance van de Tribhuvan universiteit.
Hij las een tekst die ik hem van een beeldscherm liet voorlezen. Vlot en foutloos Engels. Maar toen ik hem vroeg wat hij gelezen had, wist hij het niet. Dat vermoedde ik al. Hij kon de klanken voortbrengen, maar had de betekenis niet geleerd. Een gesprek was niet mogelijk.
Ook het Nepalees beheerste hij overigens slechts gedeeltelijk. Zijn moedertaal is het 'Chepangs', de taal van zijn ouders, van zijn dorp, hoog in het tussengebergte. Afgescheiden van de rest van Nepal. Alleen te voet te bereiken. Om de middelbare school te volgen moest hij elke dag twee uur lopen.
Nu is hij bezig met het tweede jaar van de universiteit. Ik kon in het Engels met hem praten. Ik vroeg hem waarom de toeristen naar Pokhara gingen. "Om in een bootje te varen", was zijn antwoord. (Voor degenen die Pokhara niet kennen, het is de stad in Nepal van waaruit veel trekkings plaatsvinden in de Annapurna bergketen.)
Langzaam probeert hij zich een beeld te vormen van wat er in de rest van Nepal gaande is. Aan democratisering, inspraak, medezeggenschap is hij nog niet toe. Ik laat hem nadenken over zijn eigen mogelijkheden en toekomst. Een realistisch beeld opbouwen is moeilijk voor hem. Slapeloze nachten en hoofdpijn. Hoe kan het ook...