Loverboy IS
Mijn weekend begon met afgrijselijke propaganda filmpjes van IS. Vreselijke beelden. Ik probeer te begrijpen wat deze mensen aanzet tot dit soort daden. De beweegredenen zijn moeilijk invoelbaar. Het wordt beter plaatsbaar als we er van uitgaan dat IS een sekte is.
Kalifaat
Een sekte is een geloofsgemeenschap die zich onderscheid van geloofsgemeenschappen die tot hetzelfde geloof behoren. In het geval van de IS zijn het moslims die een kalifaat hebben afgeroepen. Aan het hoofd van IS staat een zelfbenoemde kalief. Een kalief is de opvolger van Mohammed. Hij is de enige die de Koran mag interpreteren. Wat de kalief zegt is wet.
IS legt de nadruk op 'het nabij zijn van het einde der tijden'. Daar gaat een finale strijd tussen goed en kwaad aan vooraf: een strijd tussen moslims en ongelovigen. Ook moslims die zich niet bij hun strijd aansluiten zijn volgens hen 'ongelovigen'.
Geloof
Op zich is er niet zo veel verschil tussen de islam en het christendom. Ook het Christendom kent sekten. Ook in de bijbel worden gruwelijke taferelen beschreven die in de naam van God worden bedreven. Ook het christendom kent onmenselijke interpretaties van hun heilige boek, denk aan de Ku Klux Klan. Beide geloven kennen een verlosser van het kwaad, beide kennen een antichrist, beide hebben - samen met de joden - dezelfde wortels.
Tunnelvisie
Mensen die in de ban van een sekte zijn kunnen niet meer zelfstandig denken. Zo pleegden in 1978 ruim 900 mensen zelfmoord om hun 'priester' Jim Jones daartoe het bevel gaf. Ook mensen die lid zijn van een terroristische cel of organisatie zijn niet meer in staat om zelfstandig te denken. Ze lijden aan een tunnelvisie.
Angst
Hoe dat werkt kwam gisterenavond duidelijk naar voren. Daar speelde angst een hoofdrol. Ik kan me voorstellen dat dit bij de IS-gelovigen ook het geval is: je zal maar een ongelovige zijn. Dan zul je branden in de hel.
Gisterenavond vertelde iemand in het programma De Reünie over haar tijd als prostituee: "Ik was verlamd. Mijn veiligheid was weg. Er was geen veilige wereld meer voor mij." Weg lopen hielp niet, want haar loverboy wist haar meteen weer te vinden. "Ik geloofde zijn beloftes niet, maar ik was meteen weer terug in die angst. Als ik me tegen hem verweerde, dan gaf hij mij klappen. Of er komt een aai over je bol of er komt een vuist in je gezicht. Je weet het niet. Je kijkt uit naar de momenten dat het eens leuk is."
Als angst overheerst kun je niet meer denken.
Voorbeelden
Er zijn meer voorbeelden van tunnelvisie. Bestuurders die 'iets groots' willen realiseren en blind zijn voor de risico's. Vrouwen die zich laten mishandelen door hun man in de hoop dat het goed zal komen. Vrouwen die zich financieel laten uitkleden door een onbekende man die hen via een sociaal medium benadert en hen liefde belooft. Bankdirecteuren die hun ogen sluiten voor het verkopen van ondeugdelijke financiële producten...
Islam
Ook het IS-kalifaat heerst op grond van tunnelvisies en beloften voor een beter leven. Dat heeft niets te maken de islam. Godsdienst kan gemakkelijk misbruikt worden als iemand gevoelig is voor een veilige haven en het volgen van anderen. Armoede, ook geestelijke armoede en geen aansluiting kunnen vinden bij anderen, is een goede reden om je bij een sekte aan te sluiten. Als een kalief of een foute imam je voorspiegelt dat je geliefd wordt, dat je iets voor de mensheid kunt betekenen, maar dat je zult branden in de hel als je je niet goed gedraagt...
Framing
Wat ik maar wil zeggen is: het gebruik van verkeerde benamingen kan veel kwaad doen. Dit heeft met 'framen' te maken. 'Framen' is het gebruik maken van een bepaald begrip met de bedoeling om het onderwerp een bepaalde gevoelswaarde mee te geven. Noem je de actie in Parijs een islam-actie, dan geef je de islam de schuld. Noem je het een IS-actie, dan speel je IS in de kaart. Roepen: "We zijn in oorlog", houdt in dat je IS aanvalt. Ze mogen, vinden ze, elke aanval met elk middel bestrijden.
Criminele sekte
Noem je het 'crimineel gedrag', dan zeg je niets kwaads over de islam, maar zeg je waar het om gaat. Noem je IS een sekte dan laat je de islam buiten schot.